Cevap: Akıl açısından ve vahiy mantığında bütün insanlar, hatta evrendeki bütün varlıklar, yaratılış ve ortaya çıkışlarında Allah'a muhtaç oldukları gibi, etkilerini gösterme hususunda da Allah'a muhtaçtırlar. Kur'-ân-ı Kerim, bu konuda şöyle buyurmaktadır:
"Ey insanlar! Sizler Allah'a muhtaçsınız; Allah ise müstağnidir, övülmeye lâyık olandır."1
Başka bir yerde ise, başarı ve galibiyetin, âlemlerin Rabbinin tekelinde olduğunu bildirmekte ve şöyle buyurmaktadır: "Başarı ve zafer, ancak güçlü ve hikmet sahibi olan Allah katındandır."2
İslâm'ın bu temel ve kesin ilkesi esasınca biz Müslümanlar,
her namazda şu ayet-i kerimeyi tilâvet etmekteyiz: "Sadece sana ibadet eder ve sadece senden
yardım dileriz."3
Şimdi yukarıdaki soruya cevap vermek için şöyle diyoruz:
Allah'tan gayrisinden yardım dilemek, iki şekilde düşünülebilir:
1- Varlığında veya etkinliğinde bağımsız olduğuna ve yardım ulaştırmada Allah'a muhtaç olmadığına inanarak bir insandan veya başka bir mahluktan yardım dilemek. Şüphesiz, Allah'tan gayrisinden bu şekilde yardım dilemek, şirktir ve Kur'ân-ı Kerim, aşağıdaki ayette bunun
temelsiz bir inanç olduğunu beyan etmektedir: "De ki: Eğer Allah size bir kötülük dilese veya
bir rahmet istese, O'na karşı kim sizi koruyabilir? Onlar, kendilerine Allah'tan başka dost ve
yardımcı bulamazlar."4
2- Kendisinden yardım dilenen insanın veya başka bir mahlukun mahluk olduğuna, Allah'a muhtaç olduğuna, kendisinden hiçbir etkinliğe sahip olmadığına, sahip olduğu etkinliğin kullarının bazı sorunlarını halletmesi için yüce Allah tarafından kendisine verildiğine inanarak
ondan yardım dilemek. Bu tefekkür tarzı esasınca kendisinden yardım dilediğimiz kimse, bir araç hükmündedir ve yüce Allah onu birtakım ihtiyaçları giderme noktasında vesile kılmıştır.
Böyle bir yardım dilemek, gerçekte Allah'tan yardım dilemektir. Çünkü bu araçları var eden ve onlara başkalarının ihtiyacını giderme noktasında etki ve güç veren kimse, Allah'tır. Esasen insan türünün hayatı, bu sebep ve araçlardan yardım dileme temeli üzerine kurulmuştur.
Öyle ki bu araçlardan yardım almaksızın insanın yaşaması neredeyse imkânsız hâle gelir. Bu noktada eğer onlara Allah'ın yardımının gerçekleşme sebepleri olarak bakar ve hem varlıklarının, hem de etkinliklerinin Allah'tan olduğunu unutmazsak, bu bakış açısıyla onlardan yardım dilemek, hiçbir şekilde tevhit ve Allah'ın birliği inancıyla çelişmez.
Eğer Allah'a inanan muvahhit bir çiftçi; yer, su, hava ve güneş gibi etkenlerden yardım alarak ekin ekip ürün elde ediyorsa, bu gerçekte onun Allah'tan yardım dilemesidir. Çünkü bu etkenleri etken yapan, onlara bu kabiliyeti veren, şüphesiz Allah'tır.
Açıktır ki bu tür yardım dileme, tevhitle ve tek olan Allah'a tapınma inancıyla tam bir uyum içindedir. Kur'ânı Kerim, bizlere bu tür araçlardan (sabır ve namaz gibi) yardım dilemeyi emretmiş ve örneğin şöyle buyurmuştur:
"Sabır ve namazla yardım dileyin."5
Sabır ve direnmek, insanın işi olmakla beraber bizler
ondan yardım almakla görevli kılınmışız. Bu, demektir ki böyle bir yardım dileme, "…ve sadece senden yardım dileriz." ayetinde yardım dilemenin Allah'a özgü kılınmış olmasına aykırı düşmektedir.
Dipnotlar:
Kurani Kerim ayeteri.
1- Fâtır, 15
2- Âl-i İmrân, 126
3- Fâtiha, 5
4- Ahzâb, 17
5- Bakara, 45
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder