Doğruluk ve kabullük şartlarına ek olarak bazı koşullar da vardır ki ibadetin kâmil olmasına nedenolur. Kâmil ibadetler, aşağıda belirtilen şartlara sahip olan ibadetlerdir. Kuran ve Hadisler işığında onların bir kısmına değinelim.
a) En Zor Olan İbadet
İbadetin zorluğuna katlanmak, tembelliği yenmek, ibadet için bedeni sıkıntıya düşürmek, aşk ile ve düzenli olarak ibadet etmek gerekir.
Müminlerin Emiri Ali (a.s) şöyle buyurmaktadır: "En üstün amel, yerine getirmek için kendini zorladığın ameldir."2
En zor anlarda Allah Resulüne (s.a.a) yardım etmek, yaya olarak haccı ve kutsal türbeleri ziyaret etmek, can ve mal ile Allah yolunda gayret etmek, din için zorlukları göğüslemek... ibadeti kâmil kılan etkenlerdendir.
b) Düzenli ve Sürekli Olan İbadet
İnsan, ibadet hususunda da belli bir program üzere hareket etmeli ve bunu hiç aksatmamalıdır. Hadisler, mümin insanın, kendi zaman ve işlerini taksim etmesi ve belli bir zamanı da Allah'a kulluk için ayırması gerektiğine vurgu yapmaktadır.
1- Bihar'ul-Envar, c.79, s.198
2- Kısar'ül-Cümel, c.2, s.74
c) Daha Önemli Olan İbadet
İnsan, önem bakımından işlerini kıyaslamalı ve daha önemli olanları ön plana taşımalıdır.
İnsan, kendi akrabaları arasında yoksul varken başkalarına sadaka veremez. Müstehap ameller, farizalara zarar veriyorsa, onları terk etmelidir.
Müminlerin Emiri Ali (a.s) şöyle buyurmaktadır: "Nafile ameller farizalara zarar veriyorsa,
(Allah'a) yakınlık getirmez."1
d) Bereketli Olan İbadet
Bazen bir amelin kâmil olması, bereketli olmasına bağlıdır. Yani insan, hayrı ve faydası geçici olan ameller yerine, kalıcı ve kapsamlı olanları seçmelidir.
e) Öncülük Edilen İbadet
İyiliklerde öncü olmanın, yapıcı ve hayırlı işlere doğru koşmanın kendine has ayrıcalıkları vardır.
İslâm'ın gurbet günlerinde Müslümanlığı seçmek, elbette ki Müslümanların güçlenmesinden sonra Müslüman olmaktan daha üstündür. Namaz vaktinin girişiyle eş zamanlı olarak namaza
durmak ve yüce Allah'ın rızasını getiren işlerde yarışmak ve öncü olmak gerekir. "Acele edin" ve "Yarışın" türünden Kur'ân ve hadislerde tekrarlanan ünlemler, ibadetlerin kâmil olmasının yarışmada saklı olduğunu ifade etmektedir.
f) Sürekli ve Gönül Ferahlığı İle Yapılan İbadet
Münafıklar, tembellik ve halsizlikle namaz kılarlar. Şüpheciler, ibadet ederken şüphe, kopukluk ve
tembelliğe düşerler.
1- el-Hayat, c.1, s.3180
Kâmil olan ibadetler, gönül ferahlığıyla ve sürekli olarak yerine getirilen ibadetlerdir. Nicelik olarak az ve nitelik olarak sürekli yapılan ibadet, insanı yoran ve sonuç olarak da bıkkınlık getiren çok ibadetten daha üstündür.
Yüce Allah, meleklerin ibadetini şöyle vasfetmektedir:
"Gece gündüz hiç yorulmadan Allah'ı tesbih ederler."1
g) Basiret ve Yakinle Yapılan İbadet
Bilinçli olarak ve yakin hâlinde yapılan ibadet, yüzeysel ve yakin yoksunu ibadetlerden kat kat üstündür. Bu husustaki bir hadis şöyle buyurmaktadır:
"Şüphesiz ki az ama sürekli ve yakin hâlinde yerine getirilen bir amel, Allah katında, yakin
ol-maksızın yapılan fazla amelden daha üstündür."2
Bu alanda konu edilebilecek daha başka koşullar da vardır; ancak bu kadarının yeterli olduğunu düşünüyor ve bu kadarıyla yetiniyoruz.
1- Enbiyâ, 20
2- Usul-u Kâfi, c.1 s.57
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder