İnsanın mükellef olması, buna güç yetirmesine bağlıdır. Adaletli Allah, kimseyi, yapamayacağı bir işten sorumlu tutmaz. Zaten bir işi yapma gücünden yoksun olan insan, o iş hakkında sorumlu değildir.
Yüce Allah Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurmaktadır:
"Allah, kimseye gücünün ötesinde bir teklifte bulunmaz.(- Bakara, 286)
3- Seçme Hakkı
Mükellef olmanın bir koşulu da insanın seçme hakkının olmasıdır. İnsanın baskı altında bulunması ve
yükümlülüğünü yerine getirmesine engel olunması durumunda, görevini yapmadığı için Allah katında sorumlu tutulmaz. Bu husus, insanın hacca gitmesinin engellenmesiyle
veya zorla günaha düşürülmesiyle örneklendirilebilir. Şu noktaya da dikkat etmek gerekir ki baskı altında bulunan insan, (günahsız bir insanı öldürme gibi) mecbur edildiği her günahı da işleyemez.
4- Akıl
Akıl, insanın hayvandan üstün olduğunun nedeni, mükellef olmasının şartı ve de marifet ve amelinin dayanağıdır. İnsanın mükâfatlandırılması veya azap edilmesi de akılla ilintilidir. Aklı olmayan veya yarar ve zararını teşhis etme gücünden yoksun olan insan, mükellefiyet alanının dışındadır. Bu değerli cevher, insanın varlık ve yaşamında büyük bir rol oynadığı için yüce Allah, akla ve işlevine zarar veren alkollü içki gibi şeyleri haram kılmış; ilim öğrenmek, istişarede bulunmak, yolculuk etmek ve tecrübe kazanmak gibi aklın olgunlaşmasına ve işlerlik kazanmasına neden olan her şeyi önemle tavsiye etmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder